Screening criteria en monetaire armoedenorm die wij gebruiken
Criteria waaraan de gezinnen moeten voldoen:
• Gezinnen met kinderen die in armoede leven en niet voldoende geld hebben om aan minimale behoeften van kinderen te voldoen.
• Het gezinsinkomen mag niet hoger zijn dan de Europese armoedenorm opgegeven hierna.
• Gezinnen met kinderen onder de 18 en waarvan de kinderen voor minimaal 80% van de tijd aantoonbaar thuis wonen.
• Gezinnen moeten zelfstandig wonen en een eigen huishouding voeren.
• In de gezinnen mag geen verslavingsproblematiek aanwezig zijn.
• De gezinnen wonen in de lokale regio’s Leiestreek; Vlaamse Ardennen; Scheldeland; Brabantse Kouters en Pajottenland.
Armoedenorm
De EU-SILC armoedenorm die wij gebruiken, EU-SILC 2019 (inkomen 2018) updated in November 2020 (bron: FOD Economie – Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie).
Voor het berekenen van de armoededrempel nemen we het beschikbaar inkomen op niveau van het huishouden. In een volgende stap wordt dit omgezet naar een beschikbaar equivalent inkomen – dit is als het ware het deel van het inkomen dat wordt toegekend aan elk lid van het huishouden. Hiervoor delen we het totale beschikbare inkomen op niveau van het huishouden niet door het aantal huishoudleden omdat deze leden bepaalde kosten delen; we hanteren daarom een equivalentieschaal.
We delen het beschikbaar inkomen van het huishouden door de ‘equivalente’ grootte van het huishouden die als volgt wordt berekend:
een gewicht van 1 wordt toegekend aan de referentiepersoon in het huishouden,
een gewicht van 0,5 aan elke andere persoon van 14 jaar en ouder, en
een gewicht van 0,3 aan elk kind.
Op die manier bekomen we het equivalent beschikbaar inkomen, waarvan 60% van de mediaan wordt gebruikt voor het bepalen van de armoededrempel.
| Samenstelling gezin | SILC 2019 – meest recente | ||
| per jaar | per maand | ||
| Alleenstaande | € 14.765 | € 1.230,00 | |
| 2 Volwassenen + 2 kinderen | € 28.708 | € 2.392 |
Dit betekent concreet een huishouden dat niet beschikt over een inkomen afgerond € 14.765 netto per jaar of afgerond 1.230 € netto per maand (=14.765 : 12) voor een alleenstaande en van 31.006,5 € netto per jaar of afgerond 2.584 € (=14.765 x factor 2,1 en gedeeld door 12) netto per maand voor een huishouden bestaande uit twee volwassenen en twee kinderen (jonger dan 14 jaar). Die 2.1 is het resultaat van volgende optelsom: een ‘gewicht’ van 1 wordt toegekend aan het gezinshoofd, 0.5 aan de tweede volwassene in het gezin en uiteindelijk 0.3 aan elk kind. Elke bijkomende volwassene in een gezin wordt maar voor de helft meegerekend (factor 0,5), kinderen jonger dan 14 jaar krijgen factor 0,3 (1.230 x 0,3 = 369 euro optellen bij € 1.230) en kinderen ouder dan 14 jaar krijgen factor 0,5 (1.230 x 0,5 = 615 euro optellen bij € 1.230).
Het maximaal toegelaten gezinsinkomen is dus afhankelijk van aantal ouders (één ouder of twee ouders) + het aantal kinderen onder de 14 jaar + het aantal kinderen boven de 14 jaar.
Het inkomen waarmee de armoededrempel moet vergeleken worden, bevat alle netto-inkomsten (loon, uitkering, pensioen, kinderbijslag, inkomsten van huur, …) per jaar of maand. Een gezin is: één of meerdere personen die officieel op hetzelfde adres gedomicilieerd zijn (al dan niet met familieband).
EU-SILC enquête (‘European Union – Statistics on Income and Living Conditions’ of ‘Statistiek naar Inkomens en Levensomstandigheden’). Deze enquête wordt in België georganiseerd door de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie van de F.O.D. Economie, KMO, Middenstand en Energie. Dat de cijfers met twee jaar vertraging worden vastgesteld is verklaarbaar. Men baseert zich daarbij op belastinggegevens en die lopen altijd achter. De belastingaangifte vindt immers jaarlijks achteraf plaats (Aanslagjaar 2020 gaat over de inkomsten van 2019). En in veel gevallen verleent men ook nog eens uitstel.
In armoede leven is chaos
Het is een wereld waar verwarring, stress, een lage dunk van zichzelf, onvoorspelbaarheid, schaarste, slecht betaald werk, werkloosheid en uitsluiting heerst. Een aanzienlijk kenmerk van armoede is aanhoudend moeite hebben om rond te komen.
Dit kan allerlei oorzaken hebben. Denk aan levensgebeurtenissen als een faillissement, scheiding waardoor men moet leren omgaan met minder geld. Maar ook persoonlijke factoren zoals een chronische ziekte of een licht verstandelijke beperking, stijgende kosten voor levensonderhoud, werk dat te weinig betaalt om van te kunnen leven of een te groot bestedingspatroon (men geeft meer uit dan er aan geld binnen komt) kunnen oorzaken zijn. Gevolgen zijn stress, een slechtere gezondheid en ook komen er vaker opvoedingsproblemen voor. Daarnaast hebben mensen in armoede vaak een gemis aan waardigheid en zelfrespect en daarmee verbonden gevoelens van vernedering, schaamte, machteloosheid en gebrek aan eigen waarde, leven in sociaal isolement en hebben meer kans op problematische schulden (schulden die zonder hulp niet binnen drie jaar zijn op te lossen).